Cykl szkoleń w bibliotece zakończony

W terminie 19 września – 9 października 2023 r. Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku zaprosiła bibliotekarzy i partnerów na cykl szkoleń w ramach realizowanego programu Republika marzeń. Biblioteka ośrodkiem aktywizacji społeczności lokalnych Kierunek interwencji 4.1. BLISKO – Biblioteka|Lokalność|Inicjatywy|Społeczność|Kooperacja|Oddolność, którego celem jest wzmocnienie roli bibliotek jako „trzeciego miejsca” jednoczącego społeczność lokalną działaniami kulturalnymi, przyczyniającego się do rozwoju aktywnego czytelnictwa i uczestnictwa w kulturze.

Celem szkoleń i warsztatów było wzmocnienie kompetencji bibliotekarzy i partnerów w procesie rozpoznawania potrzeb i potencjału kulturowego członków lokalnych społeczności, co bezpośrednio wpłynie na inicjowanie działań kulturotwórczych z osobami w różnym wieku i z różnych środowisk.

Szkolenie pt.: „Senior w bibliotece. Warsztaty proczytelnicze, obejmujące problematykę międzypokoleniowej wymiany doświadczeń, biblioterapii, neurobiku, a także zagadnienia teatroterapii dla seniorów” poprowadziła Wanda Matras-Mastalerz – doktor nauk humanistycznych w dziedzinie literaturoznawstwa, adiunkt w Instytucie Nauk o Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, Prezes Zarządu Polskiego Towarzystwa Biblioterapeutycznego we Wrocławiu. Tematem wyjściowym stały się zagadnienia budowy mózgu, przepływu informacji, procesów neurologicznych zachodzących u osób w różnym wieku, ze szczególnym uwzględnieniem seniorów. W nawiązaniu do nich przedstawione zostały metody pracy, terapii i zajęć, pozwalających na utrzymanie dobrej kondycji pamięci (biblioterapia, neurobik, teatroterapia i inne). Podstawowymi czynnikami zapewniającymi komfort psychiczny i aktywność umysłową jest zdrowy, zrównoważony styl życia – tzw. lekcje długowieczności. Uczestnicy szkolenia poznali propozycje scenariuszy spotkań z seniorami oraz ogromną bazę literatury związanej z tematem spotkania.

Warsztaty z Mateuszem Świstakiem – opowiadaczem, edukatorem, pisarzem, podcasterem, stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nosiły tytuł „Jak opowiadać baśnie… i wszystkie inne historie” i miały niezwykle dynamiczny charakter. Oprócz wielu wskazówek dotyczących sposobów na unikanie nudy, utrzymanie zainteresowania, zaskakujące zwroty akcji i włączanie słuchaczy do współtworzenia historii, uczestnicy szkolenia ćwiczyli techniki komunikowania się, mówienia i płynnej zmiany tematu opowieści. Każdą bajkę można opowiedzieć na różne sposoby i nadać jej rozmaite znaczenia, co wymaga jednak wielu ćwiczeń i otwartości w kontaktach z odbiorcami.

Trzecie z kolei szkolenie poprowadziła Roksana Jędrzejewska-Wróbel – doktor literaturoznawstwa Uniwersytetu Gdańskiego, pisarka, autorka tekstów dla miesięcznika „Dziecko” oraz dwutygodników „Świerszczyk” i „Miś”, laureatka wielu nagród i wyróżnień. „Warsztaty czytelnicze nt. działań międzypokoleniowych, wytwarzania więzi łączących młodzież i grupy senioralne z wykorzystaniem aktywności proczytelniczych” okazały się skarbnicą pomysłów na zajęcia łączące środowisko seniorów z dziećmi i młodzieżą. Punktem wyjścia do analizy potrzeb obu światów stała się najnowsza powieść autorki „Stan splątania”, której akcja rozgrywa się w domu spokojnej starości. W kręgu zainteresowania prowadzącej warsztaty pozostaje starość, przemijanie i ogromny potencjał drzemiący w doświadczeniu życiowym osób starszych – potencjał do wykorzystania we współczesnym świecie. Od rozważań antropologicznych, roli starych ludzi w kulturach świata, odniesienia do symboliki wierzeń, bajek i legend, dochodzimy do wniosku, że seniorzy odgrywają niezwykle ważną rolę w budowaniu osobowości i poczucia bezpieczeństwa w społeczeństwach. W trakcie warsztatów padło wiele pomysłów na zaangażowanie seniorów w pracę z dziećmi i młodzieżą. Książki Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel mogą posłużyć jako punkt wyjścia do tworzenia różnorodnych scenariuszy działań.

Szkolenie przygotowane przez Damiana Kierka – dziennikarza, społecznika, animatora i edukatora, pomysłodawcę i realizatora szeregu przedsięwzięć o tematyce społeczno-kulturalnej, zwłaszcza z zakresu aktywizacji społeczności lokalnych składało się z dwóch części: teoretycznej „Aktywizacja społeczności lokalnych. Metody, narzędzia, dobre praktyki” oraz warsztatowej „Biblioteka jako studio dźwięku i obrazu”. Część pierwsza objęła szereg pojęć związanych z aktywnością i aktywizacją osób pochodzących z różnych środowisk: wspólnoty lokalne, wolontariat integracyjny i samorzecznictwo, młodzież NEET, dorośli i seniorzy – metoda Studi Circle oraz integracja cudzoziemców. Omawiany temat zainicjował dyskusję z uczestnikami. W drugiej części prowadzący skupił się na narzędziach medialnych, które z powodzeniem można wykorzystywać do promowania działań w bibliotekach. W ramach zajęć warsztatowych nagrane zostały filmowe materiały informacyjne prezentowane przez uczestników. Na ich podstawie przedstawiono podstawowe zasady przygotowywania i obróbki materiałów oraz szereg bezpłatnych narzędzi dostępnych w Internecie.

Temat kolejnego z cyklu szkoleń to „Praca z seniorami – metody i techniki pracy z osobami starszymi”. Spotkanie poprowadziła Małgorzata Sielska – certyfikowany coach (ICF), psycholog w szkoleniu, kierownik projektów w zakresie pomocy społecznej, ekspert ds. innowacji w projektach międzynarodowych. Podstawową formą spotkania była dyskusja i wymiana doświadczeń pracy z seniorami, analiza zmian percepcji u osób w zaawansowanym wieku, problemy zdrowotne wpływające na funkcjonowanie w środowisku zewnętrznym oraz elementy niezbędne w pracy z seniorami: cierpliwość, wyrozumiałość, serdeczność i budowanie więzi.

Osoby uczestniczące w realizacji projektu wzięły również udział w szkoleniu przygotowanym przez Aleksandrę Bielską pracownika Oświęcimskiego Instytutu Praw Człowieka pt.: „Julia Ilisińska – „zwykła” niezwykła kobieta. Pomoc niesiona więźniom KL Auschwitz-Birkenau”. Historia Julii Ilisińskiej stała się podstawą do wyjaśnienia zadań Instytutu skupiających się na działaniach edukacyjnych na rzecz poszanowania praw człowieka, kształtowania postaw społecznych oraz wspierania dialogu między różnymi środowiskami i narodami. Kontynuacja miała miejsce w Międzynarodowym Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, gdzie uczestnicy zostali przeszkoleni do pracy z młodzieżą w tematyce obozów zagłady, holokaustu i miejsc pamięci.

Szkolenia zrealizowane w ramach projektu „Republika marzeń. Biblioteka ośrodkiem aktywizacji społeczności lokalnych” w programie BLISKO (2023-2024), dofinansowanym ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025, Kierunek interwencji 4.1.