Wjazd Króla 2019. Trwa głosowanie

Historia lubi się powtarzać. Po raz czwarty Regionalne Centrum Kultur Pogranicza zaprasza do udziału w barwnej rekonstrukcji wjazdu króla do Krosna i po raz drugi zachęca do oddawania głosów na wybranego przez siebie monarchę. Zdecydujcie o tym, który Król odwiedzi Krosno i jak będzie wyglądała tegoroczna edycja. Bierny odbiorca czy czynny twórca wydarzenia, Kazimierz Wielki, Jadwiga Andegaweńska, Władysław Jagiełło czy Jan Kazimierz, średniowiecze czy renesans – to do Was należy wybór.

Głosować można w 15 punktach miasta od 1 do 28 lutego 2019 roku:

Regionalne Centrum Kultur Pogranicza w Krośnie (ul. Kolejowa 1)
artKino (ul. Bieszczadzka 1)
Urząd Miasta Krosna (ul. Lwowska 28a, ul. Staszica 2)
Muzeum Rzemiosła (ul. Piłsudskiego 12)
Punkt Informacji Kulturalno-Turystycznej (ul. Rynek 5)
Krośnieńska Biblioteka Publiczna (ul. Wojska Polskiego 41) i jej filie:
filia nr 1 Polanka (ul. Decowskiego 42)
filia nr 2 Suchodół (ul. Grunwaldzka 12)
filia nr 3 Osiedle Traugutta (ul. Witosa 1e)
filia nr 4 Osiedle Tysiąclecia (ul. Krakowska 124)
filia nr 5 Białobrzegi (ul. Kopernika 17)
filia nr 6 Centrum Multimedialne (ul. Ordynacka 8)
filia nr 7 Osiedle Turaszówka (ul. Rzeszowska 1)
Galeria VIVO Krosno (ul. Bieszczadzka 29)

Jan Kazimierz – dwukrotny bywalec wydarzenia Wjazd Króla (wcześniej Jego Królewskiej Mości Jana Kazimierza Wjazd do Krosna). Choć, spośród monarchów pojawił się jako ostatni w Krośnie, na dobrą sprawę – przewrotnie – od niego wszystko się zaczęło.
Jadwiga Andegaweńska – odwiedziła Krosno rok temu. Wraz z nią zmieniła się formuła wydarzenia – z jednego na dwa dni i w znacznym stopniu angażująca mieszkańców.
Kazimierz Wielki i Władysław Jagiełło – wciąż czekają na głosy i szansę powrotu do Krosna.

Kazimierz Wielki (1333-1370)

Przebywał w Krośnie (prawdopodobnie) w 1340 i 1349 roku w czasie wypraw na Ruś Halicką. Z annałów wynika, że król powracał z Lwowa, przez Przemyśl, Sanok i Biecz, tym samym mógł przejeżdżać przez Krosno. Wyprawa w 1340 (druga w tym roku) odbyła się w czerwcu-lipcu. W 1343 lub 1345 Kazimierz Wielki wprowadził swoje załogi wojskowe do Przemyśla, Sanoka i Krosna. Nadał miastu prawa miejskie magdeburskie – nie zachował się pierwotny akt lokacji, tylko potwierdzenie lokacji z 1376 roku. Z treści tego dokumentu wynika, że lokacja odbyła się około 20 lat wcześniej. Ponadto dokument lokacji wsi Rogi z 1358 roku mówi, iż wieś ta leży „na ziemi ruskiej nad rzeką Lubatówka koło miasta Krosna”, a więc przed 1358 rokiem Krosno miało już prawa miejskie. Ufundował obecne prezbiterium Kościoła Farnego oraz mury miejskie (pisze o tym kronikarz Janko z Czarnkowa, podkanclerzy Kazimierza Wielkiego; istnienie Fary potwierdza dokument z 1367 roku. Nadał również miastu prawa cotygodniowych targów w poniedziałek oraz targów dorocznych (wielkich) latem w pierwszą niedzielę po Zielonych Świątkach (Święto Trójcy – wezwanie Kościoła Farnego) oraz jesienią (nie znamy daty).

Jadwiga Andegaweńska (1384-1399)

Przebywała w Krośnie (prawdopodobnie) w 1387 roku w czasie wyprawy na Ruś Czerwoną (Halicką) w celu odzyskania tej ziemi z rąk węgierskich. Jadwiga w marcu 1387 roku była we Lwowie (6-8 marca) oraz Przemyślu (19 marca) skąd przez Biecz wróciła do Krakowa w kwietniu – najkrótsza trasa wiodła przez Sanok i Krosno. W 1397 roku potwierdziła nadanie gruntów miejskich dla klasztoru franciszkanów, dokonane wcześniej przez byłego wójta Jana oraz wyjęła klasztor spod władzy rajców miejskich, zakazując radzie i burmistrzowi ingerowania w sprawy klasztorne pod karą 1000 florenów na rzecz skarbu oraz 100 florenów na rzecz starosty. Decyzją mieszkańców gościła w Krośnie w ubiegłym roku.

Władysław Jagiełło (1386-1434)

Król ten wielokrotnie bywał w Krośnie, w czasie corocznej podróży na Litwę. Wiosną wyruszał z Krakowa i przez Biecz, Krosno, Sanok, Lwów jechał na Ruś i Litwę (np. w 1417 i 1421 roku). W 1421 roku podarował Farze Krośnieńskiej Grupę Ukrzyżowania, która znajduje się na belce tęczowej kościoła. Monarcha spędzał wówczas w Krośnie okres świąt Bożego Ciała i Świętej Trójcy (Zielone Świątki) W 1420 roku król w specjalnym przywileju orzekł, że mieszczanie z Krosna w sporach ze szlachtą mają odpowiadać przed sądem ławniczym w Krośnie (z wyjątkiem zabicia lub zranienia szlachcica). W 1399 roku król nadał kupcom krośnieńskim przywilej o swobodnym podróżowaniu z towarami na Ruś bez opłat celnych różnymi drogami z pominięciem komory celnej w Ropczycach, a po pożarze z 1427 roku zwolnił miasto z podatków na 2 lata.

Jan Kazimierz Waza (1648-1668)

W styczniu 1656 roku przebywał w Krośnie w czasie drogi powrotnej do kraju z wygnania w okresie „potopu”. W 1657 roku król specjalnym przywilejem oddał miastu do dyspozycji podatki na renowację murów miejskich. Ponownie zawitał do Krosna w 2016 i 2017 roku, będąc bohaterem wydarzenia Jego Królewskiej Mości Jana Kazimierza Wjazd do Krosna.

[opracowanie Marek Gancarz]

Komu w tym roku oddamy honory i w ostatnią sobotę lipca zaprosimy do Krosna? Któremu monarsze zgotują krośnianie królewskie powitanie?

Czy będzie to prawdziwy monarszy donżuan czyli Kazimierz Wielki, który zasłynął potęgą władzy królewskiej i dbałością o państwo, ale także całym korowodem żon, w tym bigamią i głośnymi romansami z Cudką, która dała mu 3 synów i Esterką, z którą miał kilka córek (jedna z ulic Krakowa do tej pory nosi imię Esterki)?

Czy Jadwiga Andegaweńska, wnuczka Elżbiety Łokietkównej, kobieta, która wyprzedzała swój czas, koronowana na króla Polski dwa lata przed Jagiełłą, jako 13-latka wyruszyła z wyprawą na Ruś, a jej otoczenie było centrum elity intelektualnej kraju?

Czy sam Władysław Jagiełło, król Polski i wielki książę litewski, zwycięzca spod Grunwaldu, znakomity strateg i wódz, który do końca życia odczyniał uroki, spluwał przez lewe ramię i był niezwykłym konglomeratem chrześcijańskiego władcy i pogańskiego kniazia?

Czy JKM Jan Kazimierz, którego dwukrotnie zapraszaliśmy do Krosna w ubiegłych latach?

Głosowanie: od 1 lutego do 28 lutego 2019 roku

Termin wydarzenia: 27-28 lipca 2019 roku

Szczegóły: www.rckp.krosno.pl

[opracowanie Małgorzata Baranowska-Mika]