Obchody XVII Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu

W dniach od 20 do 30 stycznia odbędą się Dni Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu, które są organizowane są już po raz siedemnasty. We współorganizację tych dni wraz z Uniwersytetem Rzeszowskim w 2012 r. włączył się Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie i organizuje je corocznie.

Wydarzenia związane z tym dniem odbędą się w kilkunastu miastach i miejscowościach regonu m.in. w Rzeszowie, Krośnie, Korczynie, Przemyślu, Lubaczowie, Jarosławiu, Leżajsku, Wiśniowej, Tyczynie, Błażowej i w Sanoku. Podczas obchodów odbywają się modlitwy za pomordowanych Żydów, prelekcje, wykłady, sesje naukowe poświęcone stosunkom polsko-żydowskim, kulturze i zagładzie. Zebrani będą mieli okazję uczestniczyć w pokazach filmowych, okolicznościowych wystawach. Wysłuchają również wspomnień ocalałych świadków tamtych wydarzeń.

Na ziemi sanockiej obchody odbędą się w dniach 22-24, 30 stycznia 2025 r.

Program wydarzeń:

SANOK

22 stycznia 2025 r.

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, ul. Rybickiego 3

 godz. 10.00 – 11.00 – Warsztaty edukacyjne dla młodzieży – Katarzyna Krowiak (Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku)

 godz. 11.00 – 12.00  – Zwiedzanie z przewodnikiem obiektów kultury żydowskiej w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku

23 stycznia 2025r. 

Godz. 10.00 – 10.30  – Sesja: Ocaleni i ratujący. Holocaust Żydów na terenie Podkarpacia. (Aula Uczelni Państwowej im. Jana Grodka w Sanoku, ul. Mickiewicza 21). Prowadzenie sesji: dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Zespół Szkół nr 1 w Sanoku, przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku) oraz Wojciech Pajestka (Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w Sanoku)

• Wystąpienia władz Uczelni Państwowej im. Jana Grodka w Sanoku i Zespołu Szkół nr 1 w Sanoku: dr hab. Mateusz Kaczmarski, prof. UP – Rektor Uczelni, Renata Gromek – Dyrektor Zespołu Szkół
• Wystąpienia przedstawicieli władz miejskich i powiatowych oraz innych zaproszonych gości
• Historia Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu, dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Zespół Szkół nr 1 w Sanoku, przewodnik MBL w Sanoku)

Godz. 10.30 – 10.50   – Opowiadania żydowskie na podstawie utworów Jerzego Wojtowicza, dr Anita Wolanin (Zespół Szkół nr 1 w Sanoku). Recytacja utworów poety Jerzego Wojtowicza w wykonaniu uczniów z Zespołu Szkół nr 1 w Sanok

Godz.  10.50 – 11.10    – Ocaleni i ratujący. Holocaust Żydów na terenie Podkarpacia – zarys problematyki, dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Zespół Szkół nr 1 w Sanoku, przewodnik MBL w Sanoku)

Godz.  11.10 – 12.40  – Rodzinne doświadczenia potomków ocalałych i ratujących: 

• Sally Mizroch (USA) – Galicyjskie korzenie rodziny Sally Mizroch i jej losy w okresie Zagłady
• Tamar i Szmuel Halpern (Izrael) –Losy rodziny Tamar i Szmuela Halpern w okresie II wojny światowej i w czasach powojennych
• Nina i Mark Talbot (USA) –Losy rodziny Niny i Marka Talbot w okresie II wojny światowej o po jej zakończeniu
• Jeffrey Cymbler (USA) – Galicyjskie korzenie rodziny Jeffreya Cymblera i jej losy w czasie Zagłady
• Romuald Zwonarz – Historia ratowania Żydów podczas Zagłady

 Godz.  13.00 – 13.30   –Inscenizacja Ostatnia zima w kryjówce milczenia oraz występ muzyczny młodzieży z Zespołu Szkół nr 1 w Sanoku (Inscenizacja na podstawie historii Stefanii i Helenki Podgórskich – dziewczynek, które uratowały z Zagłady 13 Żydów w Przemyślu); Słowo wstępne dr Adam Rossmanith (Zespół Szkół nr 1 w Sanoku)

 Godz. 13.30 – 13.40 – Otwarcie wystawy Ewy Michałowicz-Smarzewskiej Dzielnica Argentyna, przedstawiającej prace dotyczące nieistniejących dziś miejsc, w których kiedyś żyli Żydzi

 Godz. 13.40 – 14.05  – Emisja filmu Przekraczając rzekę: z Polski do raju, reż. Allan Novak (kanada) Film opowiada historię żydowskiego rodzeństwa Fink z Sanoka, które przetrwało Zagładę.

 Godz. 15.30 – Uczczenie ofiar Holocaustu – sanockich Żydów zamordowanych podczas II wojny światowej. (Cmentarz żydowski w Sanoku, róg ulicy Kiczury i Głogowej)

• Historia Zagłady Żydów sanockich i ich mordu na cmentarzu żydowskim w Sanoku, dr Joanna Potaczek
• modlitwa za ofiary Holocaustu, przedstawicieli: społeczności żydowskiej, kościoła rzymskokatolickiego, cerkwi prawosławnej, cerkwi greckokatolickiej, kościoła polskokatolickiego, kościoła starokatolickiego
• odczytanie części imion i nazwisk zamordowanych tam Żydów
• złożenie kamieni pamięci z imionami i nazwiskami zamordowanych na tym cmentarzu Żydów. (Kamienie zostały wykonane przez osadzonych z Zakładu Karnego w Uhercach Mineralnych)
• akcent muzyczny w wykonaniu uczniów z Zespołu szkół nr 1 w Sanoku
• złożenie kwiatów i zapalenie zniczy

 Godz. 17.00   – Prezentacja książki autorstwa Katarzyny Twardak Świat Żydów sanockich (Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku, ul. Lenartowicza 2)

ŁUPKÓW

24 stycznia 2025 r.

 Godz. 17.00  – Spotkanie Ocaleni i ratujący Żydów podczas Holocaustu. (Zakład Karny w Łupkowie, Łupków 45):

• Historia Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu na Podkarpaciu– dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Zespół Szkół nr 1 w Sanoku, przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku)
• Życie w ukryciu podczas Holokaustu, na przykładzie żydowskiej rodziny Ressler uratowanej w Niewodnej koło Strzyżowa przez polską rodzinę Świętoniów – studium przypadku– dr hab. prof. UR Wacław Wierzbieniec (Uniwersytet Rzeszowski)
• Rodzinne doświadczenia potomków ocalałych z Holocaustu:
  – Sally Mizroch (USA)
  – Nina i Mark Talbot (USA)
• Sylwetki osób ratujących Żydów na terenie ziemi sanockiej i Bieszczadów– Artur Górecki (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku)
• wieczór szabatowy

UHERCE MINERALNE 

30 stycznia 2025 r. 

 Godz. 11.00 – 13.00 – Ocaleni i ratujący Żydów podczas Holokaustu. (Zakład Karny w Uhercach Mineralnych, Uherce Mineralne 153)

• Historia Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu
• Ocaleni i ratujący – Holokaust Żydów na ziemi sanockiej- zarys problematyki, dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Zespół Szkół nr 1 w Sanoku, przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku)
• Rodzinne doświadczenia potomków ratujących Żydów w czasie Zagłady:
  – Romuald Zwonarz (Syn Sprawiedliwych wśród Narodów Świata) – Historia ratowania
  – Sylwetki osób ratujących Żydów na terenie ziemi sanockie i Bieszczadów, Artur Górecki (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, przewodnik MBL w Sanoku)
• otwarcie wystawy Ewy Michałowicz-Smarzewskiej Dzielnica Argentyna, przedstawiającej prace dotyczące nieistniejących dziś miejsc, w których kiedyś żyli Żydzi